برگزاری پنجمین جشنواره قند پارسی و اهدای جایزه ادبی نوروز

 

 

 

امسال برگزاری پنجمین جشنواره "قند پارسی" از سوی خانه ادبیات افغانستان با اهدای دوره نخست "جایزه ادبی نوروز" توأم بود. این نهاد به روال معمول چند سال اخیر با برگزاری یک رشته مراسم در تهران، دهها تن از اهل قلم افغانستان را در کنار شاعران و داستان نویسانی از ایران و تاجیکستان گرد هم آورد و به معرفی آثار برگزیده داستانی و شعری افغانستان پرداخت.در مراسم امسال آثار ادبی و شعری اهالی قلم افغانستان در داخل و خارج این کشور طی ده سال اخیر به ارزیابی گرفته شد و به آثار برتر جوایزی اهدا شد.

 

تحولات در عرصه داستان و شعر

در بیانیه هیأت داوران جایزه‌ی ادبی نوروز آمده است که ادبیات داستانی افغانستان در این دوره رشد نسبی داشته و کسب تجربه‌های نوِ در نتیجه آشنایی نویسندگان افغانستان با ادبیات مدرن جهان‌، زمینه حرکت ادبیات داستانی افغانستان به سوی نوگرایی را فراهم کرده است.با این وصف شرکت کنندگان این جشنواره اذعان کردند که اگرچه ادبیات داستانی افغانستان نسبت به گذشته تحول چشم گیری داشته و داستان نویسان تصویر واقع بینانه ای از تبعات جنگ در افغانستان ارائه کرده اند، اما رشد این جریان به هیچوجه قناعت‌بخش نبوده است.در بخش شعر، شرکت کنندگان جشنواره، شعرهاي ارايه شده را در پردازش مفاهيم انساني و نوآوري­ها و تكنيك­هاي زباني و خيال­بندي­هاي شاعرانه، مناسب دانستند، و از تلاش شاعران جوان برای پرهیز از كلي گويي و شعارزدگي تقدیر کردند، اما به کاستیهایی در کار شاعران جوان نیز اشاره کردند.به طور کلی داوران شعرهاي فرستاده شده به جشنواره را برخوردار از استحكام و تنوع مضامين شمردند، اما شعرهای نو را از نظر تكنيك و نوآوری در عرصه زبان، تصوير و انديشه، پاسخگوی كامل انتظارات جامعه ادبی ندانستند.

 

 

برندگان جوایز برتر

 

به گفته مسئولان این جشنواره، 35 اثر شعری و 12 داستان از میان آثار فرستاده شده از سوی بیش از 170 شاعر و حدود 70 داستان نویس در رقابت نهایی شرکت داده شدند.

در بخش داستان و رمان، هیأت داوران جایزه ادبی نوروز با تقدیر از رمان "پهلوان مراد و اسپی که اصیل نبود" نوشته‌ ببرک ارغند، جایزه مشترک بهترین رمان دهه‌ افغاستان را به "گلیم‌باف" نوشته تقی واحدی به دلیل بازتاب هنرمندان رنج زنان افغانستان و "هزارخانه خواب و اختناق" نوشته‌ عتیق رحیمی به دلیل نوآوری در روایت و زبان محکم آن اهدا کرد.

 

در این مراسم همچنین از مجموعه داستان "آشار" نوشته‌ی عبدالواحد رفیعی و مجموعه داستان خانم جورج نوشته‌ مریم محبوب‌ تقدیر شد و جایزه بهترین مجموعه داستان دهه‌ افغانستان به مجموعه داستان "عسکرگریز" نوشته‌ محمد‌آصف سلطان‌زاده به دلیل سوژه های ناب و بازتاب واقع بینانه پیامدهای جنگ افغانستان اهدا شد.در همین حال، برگزیدگان پنجمين جشنواره‌ ادبی «قند پارسی»، وي‍ژه شعر و قصه‌ جوان افغانستان، نیز معرفی شدند.

 

در این جشنواره زهرا حسين‌زاده، محمدتقی اکبری و محمدصادق عصيان در بخش شعر پایداری، سيدعليرضا جعفری، غلامرضا ابراهيمی و علی جعفری در بخش آزاد شعر کلاسيک، امان‌الله ميرزايی، حکيم علی‌پور و فاطمه روشن در بخش آزاد شعر نو، به ترتیب برندگان اول تا سوم رقابتها بودند.همچنين در بخش داستان، حبيب‌الله صادقی، سيدعلی موسوی و معصومه حسينی، به ترتیب مقامهای اول تا سوم را از آن خود کردند و امان پويامک هم شايسته قدردانی دانسته شد.در دوره پنجم جشنواره‌ی ادبی "قند پارسی"، محمدعلی سپانلو، مصطفی محدثی خراسانی و علی‌محمد مؤدب از ايران و قنبرعلی تابش و حفيظ الله شريعتی از افغانستان داوران بخش شعر، بلقيس سليماني از ايران و حميرا قادری و محمدحسين محمدی از افغانستان داوران بخش داستان بودند.

 

در گزارش جشنواره آمده است که با توجه به اينكه جشنواره قند پارسی از زمان بنيان‌گذاری، وي‍ژه شعر و قصه جوان افغانستان بوده، شركت‌كنندگان ايرانی و تاجيكستانی در بخش مسابقه سهم نداشته اند، اما از حضورشان در جشنواره، به عنوان مهمان وي‍ژه، قدردانی شده است.

 

استقبال از برگزاری جشنواره

 

در همین حال، وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در واکنش به این اقدام از برگزاری این محفل ادبی تقدیر کرده است. در پیام سید مخدوم رهین وزیر اطلاعات و فرهنگ افغانستان آمده است:"من اقدام نیکو و به‌سزای «خانه‌ ادبیات افغانستان» و نهادهای همکارشان را در برگزاری پنجمین احتفال «قند پارسی»‌ و نخستین دوره‌ی «جایزه ادبی نوروز»، همراه با بزرگ‌داشت نویسنده‌ گرامی، آقای محمد‌جواد خاوری، درخور ستایشِ فراوان می‌دانم، و آرزو می‌برم این اقدام در بازشناسی ادبیات فارسی دری، به ویژه شعر و قصه‌ جوان، دستآوردهای گوارایی را در پی داشته باشد."شماری از اهل قلم افغانستان در داخل و خارج کشور نیز از این رویداد فرهنگی استقبال کردند. در پیامی از عتیق رحیمی داستان نویس و یکی از برندگان جوایز برتر آمده است این اقدام به عنوان همت یاران اهل قلم در در شرایط دشوار برای درمان درخت زخمی فرهنگ ستوده شده و آصف سلطان زاده یکی دیگر از برندگان جوایز برتر با اشاره به دوره نخست جوایز ادبی نوروز نوشته است: "اولین جایزه ادبی افغانستان، مراسم‌اش در غربت برگزار می‌شود و در زمستان. به امید برگزاری مراسم جایزه‌ های بعدی نوروز در بهار و در کابل، جایی که نوروز فقط در آن‌جا با صفاست."

 

 

تقدیر از محمد جواد خاوری

 

گفتنی است که در مراسم امسال از کارنامه ادبی محمد جواد خاوری به عنوان داستان نویس و پژوهشگر فرهنگ عامه که کارهای تحقیقی اش در این زمینه در دهه های اخیر در افغانستان بی نظیر به شمار آمده، تقدیر شد. ابوطالب مظفری، شاعر و منتقد ادبی، او را از پیشتازان داستان نویسی در مهاجرت خوانده شد که روی جریان داستان نویسی جوانان افغانستان تأثیرات زیادی داشته است.در این مراسم از "امثال و حکم مردم هزاره" و "قصه های هزاره های افغانستان" به عنوان آثاری نام برده شد که آقای خاوری در آنها برای نخستین بار دست به یک کار علمی و کارشناسانه زده، در حالی که پیش از آن در این عرصه کار چندانی صورت نگرفته است. به نظر منتقدان، او فرهنگ عامیانه را با مفاهیم مدرن در کار تازه اش، مجموعه داستانی "گل سرخ دل افگار" در هم آمیخته است.

 

 

 

بر گرفته از سایت بی بی سی

:پیوست ها

نامزدهای بخش رمان  نخستین دوره‌ي جایزه‌ی ادبی نوروز-

تقي واحدي: نويسندگان و جايزه درغربت -

www.roshanak.nl